Face-2-Face in de kerk

Kijk elkaar aan en zet de stoelen of banken eens een keer tegenover elkaar

Bovenstaande foto is genomen in de Pieterskerk in Leiden. Hier werd tijdens een evenement een experiment gedaan om de rijen met stoelen tegenover elkaar te zetten, met als doel elkaar diep in de ogen te kunnen kijken. Beeld: Irakli Sabekia

Als de hemelse Vader vandaag de gaven van de Geest opnieuw zou vaststellen, zou ‘face-2-face’ er dan bij horen? Misschien klinkt dat wat oneerbiedig in de oren. Het is toch niet voor niks dat de Eeuwige via Paulus negen cadeaus van de Geest liet optekenen voor de gelovigen in Korinthe. Ook in zijn brief aan de christenen in Rome noemt Paulus vier gaven van de Geest. Op beide plaatsen valt ‘face-2-face’ erbuiten. Toch vermoed ik dat die bij de Vader een prima kans zou maken, als Hij in 2018 de cadeaus van de Geest opnieuw zou vaststellen. Ik zie er tenminste drie sterke motieven voor:

Mozes en God

Ten eerste is deze manier van communiceren voor God heel vertrouwd. Je ziet dat in het verslag in Exodus 33: 11 als God Mozes ontmoet: ‘De Here sprak tot Mozes van aangezicht tot aangezicht, zoals iemand spreekt met een vriend.’ Elkaar in de ogen kijken. De spiegel van de ziel bij elkaar zien. Het getuigt van intimiteit. En van respect. Elkaar onder ogen durven komen; het liefst in een sfeer van genegenheid en vriendschap. God doet het ons voor als hij Mozes een hart onder de riem steekt als diens leiderschap in woelig vaarwater verkeert.

Ouderwets

Een tweede reden ligt in de unieke waarde van het tweegesprek. We babbelen wat af dezer dagen. Tieners versturen soms tot duizend ­appjes per dag. Drukbezette mensen verwerken honderden mails per werkdag. We zitten ademloos in aanbidding voor het beeldscherm. Toch blijkt het ouderwetse tweegesprek, waarbij twee mensen elkaar in de ogen kijken, nog altijd de meest effectieve communicatievorm. Eigenlijk is elke andere vorm van communicatie altijd een vervanging daarvan.

Persoonlijk

Er is nog een derde reden waarom ‘face-2-face’ vermoedelijk een prima kans maakt om tot cadeau van de Geest te worden gepromoveerd. Dat ligt in het karakter van de Vader: overal en altijd stelt Hij zich voor als een persoonlijk God, die in zichzelf relationeel is (drie-eenheid) en de diepste vreugde beleeft aan het creëren van én het omgaan met het leven; zowel van mens, dier als plant.

Tegen deze achtergrond hebben de kerken vandaag een nieuwe kans om te laten zien dat ze in de wereld, maar niet van de wereld zijn. In de wereld worden vandaag circa vier miljard smartphones gebruikt en in 2020 naar verwachting zes miljard. Mooie technologie, waarmee je veel goeds kunt doen. Maar je kunt er elkaar ook ongenadig mee beschadigen.

In die setting toont de kerk haar hemelse karakter: waar de hele wereld online is, gaat de kerk offline en beoefent ze het tweegesprek. In lijn met de dialoog tussen God en Mozes: van aangezicht tot aangezicht; het intieme tweegesprek.

Huwelijkszondag

Een mooie kans daartoe biedt de aankomende Huwelijkszondag op 11 februari 2018. Sinds de instelling van deze themazondag, door de World Evangelical Alliance in 2011, staan huwelijkse relaties centraal op deze zondag. En ja, liefdesrelaties floreren bij goede communicatie. Waar samen praten en samen bidden verdwijnt, ligt vervreemding op de loer. Geliefden kunnen veel dingen per app, mail of telefoon uitwisselen, maar als het écht belangrijk wordt, wil je elkaar in de ogen kunnen ­kijken.

Maar, de christelijke gemeente bestaat niet alleen uit echtparen, maar ook uit samenwonende stellen, voormalig gehuwden, weduwen en weduwnaren, singles en kinderen, die nog niet aan langetermijnrelaties toe zijn. Om die reden kan de kerk het tweegesprek op de aankomende Huwelijkszondag beter verbreden tot het beoefenen van de echte dialoog tussen gemeenteleden, in al hun verscheidenheid. Dan krijgt deze themazondag het karakter van een gevarieerde relatiezondag.

Dus opzij met die kerkbanken tijdens de aankomende Huwelijkszondag. Deel voor één keer de kerkzaal anders in. Niet langer staan alle stoelen of banken gericht op dat ene podium waar een prediker op een stoel staat. Maar nu zetten we rijen stoelen tegenover elkaar op, zeg eens, een meter afstand. En tegenover elkaar nemen plaats echtgenoten of vrienden of anderszins gemeenteleden. Iedereen krijgt enkele vragen mee. Vooral open vragen, zoals:

– Waarom ben je hier vandaag?

– Wat is belangrijk voor je in jouw leven?

– Wat vind je belangrijk in relaties en/of vriendschappen?

– Welke plaats neemt God hierin in?

En dan mag de speeddate voor heiligen beginnen. En kun je je door elkaar laten verrassen. Je kunt elkaar vertellen wie Jezus voor je is. Je kunt elkaar iets van je levensreis vertellen. Of van een aankomend dilemma. Of hoe je omgaat met een moeilijke situatie. Of hoe je hebt ervaren dat de Vader bij je was in mooie of moeilijke tijden. Of hoe je je huwelijk of je echtscheiding hebt ervaren. Of hoe je je al dan niet gewenste single-zijn beleeft, en welke plaats de relatie met God daarin inneemt. Dat alles kan van aangezicht tot aangezicht.

Rijkdom

Er ontstaat, is mijn ervaring, een verrukkelijke rijkdom. En dat alles in het huisgezin van de hemelse Vader. Waar de wereld verkleeft raakt aan het beeldscherm, krijgen in de kerk de ogen eerherstel: die betekenisvolle spiegels van de ziel. Deze gelovige invulling van ‘face-2-face’ groeit zo uit tot een cadeau van de Geest en wordt, vermoed ik, begeleid door een knipoog vanuit de hemel.

Dit artikel verscheen op 2 januari 2018 in het ND.