Het hoe en waarom van duurzame relaties
Inaugurele rede
Op vrijdag 6 oktober 2017 werd door prof. dr. Esther Kluwer de Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Duurzame relaties en welzijn aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit:
‘Wat is het geheim van een duurzame relatie?’ Deze vraag is mij in het afgelopen jaar herhaaldelijk gesteld door journalisten. En elke keer kwam ik er maar niet uit; ik kon geen eenduidig antwoord geven. Ik zal het u dan ook maar direct verklappen: er is geen geheim. Dat wil zeggen: er is geen protocol. Er is geen set van voorschriften of gedragsregels die ervoor zorgt dat u een leven lang gelukkig blijft met de door u gekozen partner.
Filosofen, schrijvers, dichters, muzikanten, filmmakers, en tegenwoordig bloggers en vloggers, houden zich al eeuwen bezig met de liefde. Alleen al in het Nederlands krijg je ruim 5000 hits in Bol.com als je zoekt naar boeken over relaties. Het aantal datingsites, websites en fora over relaties op internet is ontelbaar. Het thema relaties is voor veel mensen een prangende kwestie. En terecht! De meest ingrijpende gebeurtenissen en emoties die we in ons leven meemaken hebben te maken met relaties. Denk aan verliefd worden, een relatie beginnen, trouwen, maar ook afgewezen worden, ruzie maken, scheiden, of een partner verliezen.
Partnerrelaties zijn niet alleen heel fundamentele maar ook heel complexe sociale relaties die mensen in hun leven aangaan.
Ten eerste heb je de mechanismen die zich tussen partners afspelen: hoe nemen ze elkaar waar, hoe gedragen ze zich, hoe voelen ze zich daarbij?
Ten tweede neemt elke partner bagage mee: persoonlijke eigenschappen, normen en waarden, en eerdere ervaringen.
Ten derde beïnvloedt het functioneren van de relatie ook weer het welzijn van de partners. Bovendien hebben cultuur, godsdienst, leefomstandigheden en externe stressoren hun invloed op de relatie.
Ten slotte ontwikkelen relaties zich over tijd en veranderen ze van aard. Kortom, elke relatie is een unieke mix van twee unieke individuen met een unieke interactie in een unieke context. Het bepalen van het geheim van een duurzame relatie is daarom een vrijwel onmogelijke opgave.
Zoals de Duitse dichter Heinrich Heine al in de 19e eeuw schreef: ‘Het huwelijk is een stormachtige zee waarvoor nog geen kompas is uitgevonden.’
