Jonge ouders, benut de zes ‘WIEG-weken’ goed!

Dit bericht is een publicatie uit het ND van vrijdag 14 september 2018.

In september vinden de meeste echtscheidingen plaats. Waarom? Omdat de zomer voorbij is? De lange lichtdagen achter ons liggen? We weer binnen op elkaars lip zitten? We weten het niet precies. Vanwege dit feit ‘vieren’ we vandaag de Dag van de Echtscheiding.

Een belangrijke bron van echtscheidingen blijkt te liggen in de periode dat partners ouders worden. Van alle jonge stellen krijgt 83 procent te maken met een relatiecrisis na de komst van de eerste baby. En steeds vaker gaan paren uit elkaar voordat de kinderen vier jaar zijn. Ik hoor van lokale politici dat in sommige Vinex-wijken jonge koppels afspreken dat ze in elk geval in het eerste jaar na de geboorte van hun kind níét uit elkaar gaan. Daarna is alles open.

immense zelfopoffering

Kinderen zijn een zegen, maar soms ook een ‘heidense’ opgave. Hoe leef je verder met jezelf en je partner als het leven vooral draait om je kind? Een kind vraagt een immense zelfopoffering van moeder en vader. Je bent vaak hondsmoe, onzeker en tegelijk overweldigd door de teerheid van je kind. Studies laten zien dat een kind, ook vandaag nog, juist vrouwen opslokt. Je hebt geen tijd meer om te denken, te studeren of te schrijven. Als vanzelf wordt het huishouden je hele wereld.

Niet zelden voelen jonge moeders zich leeggezogen. Heb dan maar eens tijd en energie voor jezelf en je partner. Een goed gesprek is al lastig. En seks? Pfff! Andere keer. Nu te moe. De overgang naar ouderschap blijkt zeer ingrijpend. Hoe overleef je als echtpaar die moeilijke fase?

Geboorteverlof

De overheid probeert hier een handje te helpen. Begin dit jaar is de WIEG ingevoerd: de Wet Invoering Extra Geboorteverlof. Die regelt dat partners in het eerste halfjaar na de geboorte van hun kind in totaal zes weken (extra) vrij kunnen nemen om bij hun gezin te zijn.

De invoering gaat in fasen. Nu zijn het nog vijf extra vrije dagen, per 1 juli 2020 komen daar vijf weken bij – een en ander betaald door UWV en werkgever.

Hoe vul je die zes weken optimaal in voor een blijvend resultaat? Door in elk geval niet te doen wat veel Zweedse vaders deden, toen hun land extra geboorteverlof invoerde. Die mannen bleken dit verlof op te nemen als het visseizoen begint. Dan konden ze lekker zes weken het huis uit. Best te begrijpen dat het voor hen verleidelijk is om het rommelige thuis en de doorwaakte nachten te ontvluchten. Even geen alles opeisend kind. Maar daarvoor is de WIEG natuurlijk niet ingevoerd.

Hoe kan het dan wel? Ik geef drie suggesties, wetend dat er veel meer te bedenken is:

Nieuw levensritme

Benut de zes ‘WIEG-weken’ om samen een nieuw levensritme te vinden. Vogel samen uit hoe je de nachtvoedingen gaat verdelen en hoe je een nieuw ritme kunt vinden voor je huishouden. Het klinkt klassiek, maar het is toch reuze belangrijk dat de jonge vader juist in deze fase goed zorgt voor de net moeder geworden jonge vrouw. Voor beiden verandert er veel, maar bij haar slaat ook nog eens de totale hormoonhuishouding weer om.

Je mag in die eerste weken best blunderen, want het neemt tijd om uit te vinden welke rituelen en welk ritme het beste bij je nieuwe gezin passen. Maar je legt in deze zes weken wel een belangrijke basis voor de omgang met elkaar in de tijd die daarna komt.

Er is een rol voor de consultatiebureaus. Zij hoeven zich niet uitsluitend te richten op de medische begeleiding, maar kunnen ook relationele en psychologische voorlichting geven. Goede en tijdige informatie blijkt belangrijk. Deskundigen die echtscheidingen begeleiden, ontdekken vaak dat het gefrustreerde koppel opvallend naïef het ouderschap tegemoet trad en onmachtig was om boven de waan van de dag uit te komen en het leven in een breder perspectief te zien.

De voorlichting van de consultatiebureaus kan gaan over de fasen in het leven, de impact van kinderen op een relatie én de diverse rollen en verantwoordelijkheden. En natuurlijk de praktijkervaring. Via het netwerk van deze bureaus kunnen ervaren ouders zinvolle gidsen blijken voor de nieuwbakken moeders en vaders.

Ouderschapscursus

Het volgen van een goede ouderschapscursus blijkt aan te raden. Jonge stellen maken dan hun relatie babyproof voordat de kleine komt. Op de cursus leren zij wat het ouderschap inhoudt. Het volgen van zo’n cursus blijkt positief te werken in de relatie en helpt onderlinge stress tegen te gaan.

Het kind is op zijn beurt beter af als de ouders het samen goed hebben. Andersom geldt ook: kinderen maken een goede relatie beter, maar kinderen maken een slechte relatie niet goed.

Ouderschapscursussen zijn in ons land nog geen gemeengoed, maar begin 2018 riep een gezelschap van pedagogen, scheidingsdeskundigen en juristen de gemeenten op om hier toch vooral werk van te maken. Op grond van de wet zijn de gemeenten verantwoordelijk voor het fysieke en geestelijke welzijn van hun inwoners.

Als de ‘Dag van de Echtscheiding’ ons inspireert om vooral te investeren in de relaties binnen huwelijk en gezin, dan kan deze jaarlijkse themadag een positief effect hebben op de gezonde samenhang in een van de meest kwetsbare verbanden van onze samenleving.